حضرت علی(ع) در کل زندگی و دوران حکومت خود الگوی رعایت سیاسی بودند.

با بیان اینکه تقوای سیاسی ممکن است در جامعه امروز ترکیب متناقضی به نظر برسد، بسیاری از صاحب نظران بر این اعتقاد هستند که جمع تقوا و اخلاق با سیاست غیر ممکن است؛ چراکه اگر هدف از سیاست و حکومت برای تشکیل حکومت باشد، قدرت و سیاست نیز باتقوا و اخلاق جمع نمی‌شود.

حضرت علی(ع) حکومت و سیاست را در خدمت اقامه عدل می‌خواستند، و آن حضرت عنوان می‌کردند که اکر این حکومت نتواند حقی را برپا دارد از آب دهن یک بز هم ارزش آن کمتر است؛ در چنین حکومتی و سیاستی است که تقوا از اهمیت بسیاری برخوردار می‌شود.

 اولین نشانه تقوای سیاسی در وجود حضرت علی (ع) را انصاف در مورد مخالف خود است و  این حضرت هرگز نقاط مثبت مخالف خود را نادیده نگرفتند و در نهج البلاغه نیز آمده که حضرت علی(ع) از ابوبکر و عمر تمجید می کنند و در جواب عثمان که می گوید «تو در مورد نصب و ابقای معاویه توسط ابوبکر ساکت بودی حالا چرا اعتراض می کنی» می گویند «معاویه مانند غلامی از ابوبکر و عمر می ترسید اما تو دستش را در امور مسلمانان باز کردی».

یکی دیگر از نشانه های تقوای سیاسی پذیرفتن اجماع مردم و رعایت مصالح جامعه است که حضرت علی (ع) هم در سقیفه بنی ساعده و هم شورای عمر این مهم را ثابت کردند.

 یکی دیگر از نشانه های تقوا، بی اعتنایی به قدرت و حکومت است،  بعد از قتل عثمان مردم برای بیعت به نزد حضرت علی (ع) رفتند که ایشان گفتند من وزیر شما باشم بهتر است که امیر شما باشد؛ حضرت علی (ع) در جنگ صفین نشان داد که به اصول جوانمردی اعتقاد دارد که می تواند در حیطه تقوای سیاسی قرار گیرد.

تقوا به ‌عنوان یک نیروی کنترل کننده هم در حیطه شخصی و هم در حیطه اجتماعی ضروری و مهم است و بر همین اساس انسان مجموعه ای از نیروهای طغیانگر بوده که اگر با تقوا و ارتباط با خدا کنترل نشود فاجعه آمیز است و حضرت علی (ع) نمونه کامل این رعایت و کنترل است.

صلح امام حسن(ع) با معاویه و پذیرفتن حکمیت و سکوت حضرت علی (ع) در برابر تصمیمی که در سقیفه بنی ساعده گرفته شد نشان می‌دهد که امامان شیعه بیشتر به فکر شکل دادن به جامعه اسلامی بودند تا اینکه حکومتی تشکیل دهند.